Skąd się wziął?
To połączenie liter "et" z łaciny. Powoli znak ten ewoluował i około roku 810 stał się tym, co najczęściej spotykamy dziś, choć w różnych krojach wygląda różnie, czasem na przykład w kroju pochyłym przypomina swoje wcześniejsze warianty.
Pierwszy symbol pochodzi z roku 131, a ostatni to rok 810. [źródło]
Dawniej popularną ligaturą był symbol "zł", spotykany na starszych polskich maszynach do pisania, który miał szerokość jednego znaku.
Co znaczy?
Znaczy właśnie to samo co polskie "i", tylko problem jest taki, że polskie "i" - w przeciwieństwie do and, und i et - to jedna litera. Dlatego polskiego "i" nie zastępuje, bo nie ma już co skracać. Niepoprawne zatem będzie napisanie po polsku *Kasia & Tomek czy *mama & tata. Etkę stosuje się czasem jako ozdobny element typograficzny w niektórych tytułach prasowych, np. "Dom & Wnętrze", ale to naprawdę wyjątkowe zastosowanie w języku polskim. Dlatego po polsku najlepiej unikać.
Jak stosować?
Stosować go można zatem w obcych językach, w których odpowiedniki "i" mają więcej niż jedną literę. Dlatego pojawia się czasem w tytułach anglojęzycznych filmów.
Ze spacją czy bez?
Gdy łączy wyrazy lub frazy, otaczamy go spacjami, np. rock & roll, bed & breakfast czy Home & You. Gdy łączy pojedyncze litery, spacji nie dodajemy, np. R&B, C&A, H&M, m&m’s.Jak napisać?
A właściwie jak go narysować? Bo uczenie się pisowni nowych znaków to jak plastyka dla początkujących. Ponieważ żyją jeszcze ludzie, którzy piszą ręcznie (może razem ze mną też do nich należycie), gdy zdarzy się zanotować ten symbol, warto wiedzieć, jak to zrobić. Oto z lewej ściąga godna pierwszoklasisty:
A z prawej uproszczona wersja, której niektórzy używają w piśmie ręcznym. Do wyboru do koloru.
Mam nadzieję, że pomogłam. Peace & love!
Justyna Gawronska
moja wyobraźnia mknie ku bekonowym m&m’s :D
wittamina
To niestety był okrutny żart primaaprilisowy na ich amerykańskim fanpejdżu, ale to prawda, że bardzo dużo ludzi się po nim rozmarzyło. :)
Adrianna Zielińska
Dobrze słyszeć, że nie byłam jedyna! ;)
Jakub Stepien
Eureka! Gdybyś zapytała mnie dlaczego nie powinno się używać & w naszym języku, w życiu bym nie wpadł, że ze względu na długość słowa „i” :D Czuję się mądrzejszy – dzięki! :D
wittamina
Nie ma za co! Zawsze mnie bardzo cieszy, gdy ktoś się cieszy, że się czegoś u mnie dowiedział nowego. :)
Jakub Stepien
Nie omieszkam pochwalić się wśród znajomych swoją wyjątkową wiedzą na temat „&” przy najbliższej okazji :P
wittamina
Na pewno wszystkie dziewczyny będą pod wrażeniem i zechcą się pilnie z Tobą umówić na randkę. ;)
Jakub Stepien
I bez tego większość chce ;) Ale po tej sprytne zagrywce będą dodatkowo piszczeć z zachwytu :D
Artur J.
Ja zawsze zaczynałemm z drugiej strony, ale może faktycznie tak jest lepiej. Wychodzi jakby zgrabniej, ale czasem mi się myli, w którą stronę zawinąć na górze. :) Muszę poćwiczyć.
Katarzyna Kania
kto by pomyślał :D Dziękuję za oświecenie!
wittamina
Nie ma za co. Ja tylko niosę pomoc. :)
happiness design
ZAWSZE patrzę na klawiaturę, kiedy piszę etkę ręcznie :D
wittamina
Dobra ściąga – zawsze pod ręką. :)
Lucas Mikuc
A np. rock’n’roll? Chodzi o to 'n’. Wiesz może, Arlena, skąd to się wzięło?
wittamina
Pewnie. Apostrof zastępuje jedną lub więcej liter – w tym przypadku każdy z nich zastępuje po jednej. Pełne rozwinięcie to rock and roll. :)
Więcej o wszystkich sekretach apostrofów napisałam już kiedyś tu: http://wittamina.pl/apostrof-w-zlym-miejscu/
Nishka
Ale numer, nie wiedziałam o tym! Tzn. nigdy się nad tym nie zastanawiałam i czasem to bezmyślnie stosowałam. Jak zwykle: dziękóweczka!
Czyli tak może być:
Best regards,
Nathalie & daughters
ale już tak ABSOLUTNIE nie!
Najlepsze pozdrowionka
Natalia & córki
(bo kto by używał słowa „pozdrowionka”, prawda???!)
Piotr P. Sawukajtys
A jeśli chcę zastąpić słowo „oraz”, a nie „i”? :)
Ale powiem, że nie mógłbym potraktować poważnie człowieka, który zakończyłby maila do mnie, pisząc:
Pozdrawiam,
Janusz & żonka
Miss Freckled
dobra jesteś!
Karol Kopańko
a co z tym: http://sjp.pl/przys%B3owiowy
„powszechnie znany”? :)
Adrianna Zielińska
Przydatne, zwłaszcza, że naprawdę nie wszystko wiedziałam – tym bardziej dzięki za przybliżenie w pigułce :)
wittamina
Bardzo proszę, cieszę się, że się przydało. :)
wanda
Ja piszę w przeciwną stronę, ale spoko – pół klasy litery i cyfry pisało nie z góry do dołu, a od dołu ku górze. A tego znaczka po prawej stronie dotąd nigdzie nie spotkałam.
wittamina
Spotkałabyś, gdybyś pomieszkała trochę z Amerykanami, bo często używają w piśmie ręcznym. :)
Łukasz
A skąd ta dziwna nazwa? Ampersand – czyżby to był jakiś piasek do mierzenia natężenia prądu? Nie! To wykorzystanie łacińskiego „per se” („And per se And”) – świetnie o takich rzeczach opowiadają edytorzy słownika Merriam-Webster (Tutaj: https://youtu.be/AjZ3I7mowh4 )
Dominik
Dziękuje za wyjaśnienie, od zawsze wiedziałem jak się to piszę i w sumie już znam to w całej pigułce dzięki tobie, dzięki za uwolnienie skrótu :)
Grzegorz Mańko
Wniosek dotyczący użycia & w języku polskim trochę psuje moją koncepcję wymowy nazwy sklepu H&M. Przyjęło się, że mówiąc po polsku mówi się [ha en em] albo [ha end em]. Czyli litery wymawia się po polsku ale & już po angielsku (lub w tych okolicach). Bardziej konsekwentnie byłoby mówić [ejdż end em] albo – tak myślałem dotychczas – [ha i em]. Ale skoro & nie może zastępować „i”, bo „i” jest na to za krótkie to wymowa [ha i em] jest bez sensu. Zostaje więc tylko [ejdż end em]… Jak żyć w takiej sytuacji?
Marcel
Pracowałem w owym sklepie i stosowana jest wymowa całkowicie spolszczona „ha i em”. Używają jej pracownicy i występuje w różnych komunikatach, które puszczane są w sklepie. Mimo to każdy mówi jak uważa. ;)
Paweł
Albo można jeszcze „ha et em”
santaKatarina
przydatne wytlumaczenie, dziekuje
santaKatarina
dziekuje za wyjasnienie, przydatne