27 czerwca 2014
W "Watch Dogs" hakuje się innych ludzi, ostatnio pisałam o hakowaniu snów, dwóch 14-latków w Kanadzie hakowało bankomat - innymi słowy coraz więcej mamy hakowania na tym świecie. Ale gdy ktoś już się nahakował, to zhakował czy shakował?
Haker czy hacker?
Słowo "hakować" nie pochodzi wcale od haka, tylko od angielskiego hack, które oznacza "pociąć na kawałki", a w latach 70. dotyczyło psikusów studentów MIT, także związanych z programowaniem. Polska pisownia została spolszczona i w słownikach mamy słowa "haker" i "hakować", więc nie piszemy ich już przez "ck".
Z czy s?
To jak to jest: "zhakować" czy "shakować"? Poprawną formą jest "zhakować", ponieważ "z-" występuje przed "h", a "s-" przed "ch". Inne przykłady to:
zhańbić
zharmonizować
zhołdować
schować
schudnąć
schamieć
Zasada wydaje się dziwna, ale wynika z tego, że nie zawsze "h" i "ch" wymawia się tak samo. "H" w niektórych gwarach jest dźwięczne, co słychać np. w imieniu Bohdan, a więc do dźwięcznego "h" dodajemy dźwięczny przedrostek "z-”, a do bezdźwięcznego (szeptanego) "ch" - bezdźwięczne "s-”. Taka asymilacja (czyli takie dopasowanie) "z-" działa też z innymi dźwięcznymi spółgłoskami:
zbłaźnić
zdębieć
zgubić
zjebać
zlecieć
zmemłać
znieść
zrównać
zwariować
zzuć
zzielenieć
zżółknąć
Przed bezdźwięcznymi spółgłoskami dodajemy "s-”:
sczapić
sfotografować
skasować
spierdolić
stworzyć
Wyjątki to słowa zaczynające się na syczące "s" lub "sz", do których dodajemy nie "s-”, a "z-”:
zsunąć
zsypać
zszargać
zszyć
Ty też możesz coś zhakować
A jeśli Wy macie ochotę na hakowanie, albo szef czy ciekawski kolega za często zagląda Wam przez ramię, polecam otworzyć w zakładce Hacker Typer i gdy zbliża się niechciany gap, szybko się na nią przełączyć i hakować do woli. Można uderzać w dowolne klawisze, a hakowanie na ekranie robi się samo. Hakuj się kto może!
Jedzonelka
Hacker Typer sprawił, że poczułam się mądra :D
wittamina
Nie ma za co. :)
Artur
Coś dla Bonzo
Sandra
Bardzo pomocny tekst :) Zawsze miałam z tym problem.
wittamina
Cieszę się, że pomogłam. Dziękuję za miłe słowa. :)
Piotr Dobry
Bardzo dobrze!
I wreszcie przyzwoita jakość (jeden interpunkcyjny).
To fenomenalne osiągnięcie jak na tekst o języku polskim. Naprawdę niemalże niespotykane.
wittamina
Chętnie poprawię ten jeden błąd, który zauważyłeś. Gdzież on?
Piotr Dobry
Drugi akapit, przed „tylko”.
wittamina
Słusznie. Bardzo dziękuję, poprawione.
AJ
„H” w niektórych gwarach jest dźwięczne, co słychać np. w imieniu Bohdan
Pani redaktor, nie mieszajmy dwóch systemów walutowych! W imieniu Bohdan „h” jest dźwięczne we wszystkich gwarach. Nie mają z tym związku gwary, tylko udźwięczniający kontekst następującego po nim „d”. Nie mówię, że pani redaktor tego nie wie, tylko że to zdanie może być mylące. A przed wyrazami na „h” piszemy „z-” może dlatego, że w czasie opracowywania zasad pisowni mocna była frakcja lwowska. ;)
BTW, co to jest „sczapić”? Poważnie pytam.
wittamina
Masz rację, może nie wyraziłam się zbyt precyzyjnie. Podałam ten przykład dla zilustrowania dźwięku, nie gwary.
„Sczapić” to termin, którego się nauczyłam, grając w koszykówkę. To znaczy zbić (tak jakby zablokować) piłkę z toru zaraz po rzucie przeciwnika. Jest też rzeczownik „czapa”, czyli właśnie takie zbicie. Widać je w 5. sekundzie w tym filmiku: https://www.youtube.com/watch?v=GHF3g0qPhxM
AJ
Dzięki, spodziewałem się z związku z czapą, ale nie z tej strony. U nas mówiło się „sczapować”.
Charlotte940417
Mój dziadek pochodzi ze wschodu ( urodził się w Rosji ) i wymawia H inaczej niż CH i jeszcze denerwuje się na wszystkich wokół, że wymawiają dwie różne głoski w ten sam sposób ;)
antar
Hakowanie w języku polskim oznacza gwarowo ciężką pracę. Bezkrytyczne wprowadzanie do języka różnych obcojęzycznych dupereli prowadzi bardzo często na manowce językowe w stylu „shakować” czy „zhakować”. Może hack’ować byłoby sensowniej i poprawniej. Albo stworzyć neologizm określający taką czynność i po kłopocie.
wittamina
Byłoby super, gdyby język tak działał. „Ej, od dziś mówimy na coś tak i tak, OK?” „OK!”. :)
Tomasz Waszka
Podobają mi się te przykłady z życia wzięte: zhańbić, zjebać, spierdolić…
Normalnie opis działań „polskiego” rządu od dziesięcioleci.
Nie ma ich kto: sczapić, zrównać i skutecznie skasować…