Naraz czy na raz?

10 lutego 2014

Ludzie, którzy raz piszą „naraz”, a raz „na raz”. Jakby wymiennie, choć oddzielnie częściej. A powinno być rzadziej. Różnica jest dość prosta, więc dziś będzie krótko – dla odmiany. Nareszcie. No no, bez takich złośliwości, bo się pogniewamy. (Etam, i tak Was lubię). Nie zagadywać mje tu, do rzeczy!

Na raz

„Na raz” to taki skrót myślowy od „na jeden raz”, np. jeden łyk, gryz albo posiłek, lub od „na sygnał raz, a nie dwa albo trzy”:

Łyżka zupy to porcja na raz. (na jeden łyk)
Przeczytałam tę książkę na raz. (za jednym posiedzeniem)
Klaskał na raz i tupał na dwa. (gdy odliczał 1)

W zasadzie piszemy oddzielnie zawsze wtedy, kiedy możemy pomiędzy „na” a „raz” wstawić „jeden” lub „sygnał” i sens nadal będzie ten sam. Po drugie akcentujemy tu słowo „raz”. Mówimy więc „na RAZ”.

Naraz

„Naraz” znaczy „razem”, czyli „jednocześnie”, czyli „w tym samym czasie”. Czyli to, co najczęściej mamy na myśli, używając „naraz” (a niektórzy błędnie też i „na raz”). Może też znaczyć „nagle”.

Wilk pali kilka papierosów naraz. (jednocześnie)
Multitasking jest wtedy jak robisz kilka rzeczy naraz. (jednocześnie)
Naraz wcisnęła hamulec i zaczęła płakać. (nagle)

W „naraz” akcentujemy „na-„, a więc czytamy „NAraz”.

Tl;dr, czyli jak ma być?

Zwykle jeśli się zastanawiasz, to powinno być łącznie. Czyli „naraz”.

Od dziś Twoja spacja powinna być trochę bardziej wypoczęta. Pozdrawiam ją serdecznie.

  • BGN

    O boge. Wilk i Zając. Przypomniałaś mi dzieciństwo. Dziękuję!

  • pse Pani, pse Pani! czy w takim razie zasada ta tyczy się również pisania ‚coraz’? Czasami Word nie chce ze mną współpracować i kiedy jestem święcie przekonany, że w konkretnym przypadku ‚coraz’ ma być bez spacji, to komputer idzie w zaparte i traktuje mnie jak jakiegoś retarda ;C. I podkreśla…

    • „Coraz” prawie zawsze jest łącznie. Próbuję sobie przypomnieć przykład, gdzie oddzielnie byłoby poprawnie i nie umiem, więc musi to być wyjątkowy kontekst. Podsumowując: lepiej pisać łącznie.

      • Co raz wypowiedziane, nigdy nie może być cofnięte :> ?

        • Właśnie. Potem jeszcze przypomniało mi się: co raz się stało, to się nie odstanie. Sam widzisz, jakie to specjalne przypadki. :)

  • „Naraz” piszemy na raz, ale „na razie” już na dwa wyrazy ;-)

  • rozwados

    Teraz będę śpiewał piosenkę z dziecinnych lat. A jest w nim tekst „Na raz. Na dwa…”, a dalej już nie pamiętam jak leciało.

  • też mnie to strasznie irytuje jak ktoś robi takie błędy…

  • Człowiek uczy się całe życie. Dzięki! :)

  • AJ

    Jak czytam komentarze pod takimi wpisami, przypomina mi się dowcip o milicjancie, który jadąc pociągiem czyta książkę i co chwila wykrzykuje: „Coś takiego!”, „Nie do wiary!”, „Nigdy bym nie pomyślał!”.

    • A ja tam się z tego cieszę.

      • AJ

        I ja to rozumiem! Widać, że jest jakaś potrzeba, którą można zaspokoić, i publika jest za to wdzięczna — to jest wszystko OK. Ale komentujących, którzy piszą, że człowiek uczy się całe życie, chciałoby się zapytać, co w takim razie robili w szkole. Choć oczywiście może się na przykład zdarzyć, że w międzyczasie zmieniono pisownię, co wcale nie jest takie nieprawdopodobne.

        • Myślę, że po prostu zapomnieli od tego czasu. Tak jak ja zapomniałam wzory na funkcje trygonometryczne. Każdy pamięta coś innego.

          • AJ

            Chyba trochę za surowo zabrzmiałem, bo właściwie nie chodzi o stan wiedzy, w końcu nie ma co winić ludzi, jak coś tam sobie profesory wymyślą, tylko o same komentarze, ale nie będę dalej brnął.

            A swoją drogą, sam wydaję okrzyki jak milicjant z dowcipu, kiedy czytam słownik poprawnej polszczyzny, choć motywację mam może nieco inną.

  • Nauka z Wittaminą zawsze na propsie <3

  • jesteś wielka! może teraz zapamiętam :) to teraz prosze tak ładnie wyjasnić narazie i na razie :)

    • Dzięki, Kurczaku! Ale o jakim „narazie” Ty mówisz? To jest jak łyżka – nie istnieje. Tylko oddzielnie.

  • Moja spacja Ci dziękuje za wskazówki o gorąco pozdrawia ; )

  • Pingback: Oscary w oryginale, czyli po co nam tłumacz? | wittamina - najzdrowszy rozsądek()